مقاله مروری


نقش گیاهان دارویی در تقویت متابولیسم در عملکرد ورزشی

مینا شحنه زاد, خدیجه محسنی کللی

مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن), دوره 4 شماره 2 (1402), 1 September 2023,
https://doi.org/10.22037/soren.v4i2.43776

هدف از این مطالعه بررسی گیاهان دارویی تقویت متابولیسم بر عملکرد ورزشی می باشد، مصرف مکمل های غذایی یکی از راه های مؤثر برای افزایش متابولیسم انرژی در بدن و به دنبال آن بهبود عملکرد ورزشی در ورزشکاران می باشد.در سال های اخیر اثرات عصاره های مختلف گیاهی بر عملکرد ورزشی به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است.در همین راستا اثر مثبت گیاهان دارویی مورد استفاده در طب سنتی ایران در تقویت متابولیسم انرژی و بهبود عملکرد ورزشی و ریکاوری در ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی، و کمک به کاهش اثرات آسیب های ورزشی از جمله التهاب و ضعف سیستم ایمنی، عفونت دستگاه تنفس فوقانی و استرس های اکسیداتیو مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه مروری، جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی ملی و بین‌المللی با استفاده از کلید واژه‌هایی مانند گیاهان دارویی، تقویت متابولیسم، عملکرد ورزشی، برای مطالعات منتشر شده تا سال 2022 انجام شد.‌ نتایج نشان داد که در طب سنتی ایران زنجبیل، زرد چوبه، انار، چای سبز، قهوه، زیره، آویشن، چای ترش، رزماری، زعفران به عنوان  تقویت کننده های متابولیسم انرژی در بدن و بهبود عملکرد ورزشی در ورزشکاران کاربرد بیشتری داشته‌اند. این گیاهان با داشتن ظرفیت های آنتی اکسیدانی، انرژی زایی، افزایش ظرفیت انقباضی عضلات اسکلتی، افزایش محتوای گلیکوژن عضلانی می توانند به طور قابل‌توجهی در طول ورزش های شدید و طولانی بر عملکرد دستگاه های تولید انرژی انسان و به علاوه برای افزایش ریکاوری پس از ورزش اثر گذار باشند و بنابراین طیف گسترده ای از فعالیت های زیستی برای ارتقای سلامت، مقاومت در برابر خستگی و ظرفیت استقامتی و در نهایت بهبود عملکرد ورزشی داشته باشند.شواهد نشان دادند؛ که گیاهان دارویی بررسی شده این توانایی را دارند که به عنوان بستر تحقیقاتی برای شناسایی گیاهان دارویی در  تقویت عملکرد ورزشی از طریق بهبود متابولیسم انرژی مورد بررسی قرار گیرند.

اصیل/تحقیقاتی


بررسی رابطه ی استرس بارداری با خودپنداره ومنبع کنترل زنان باردار شهرستان ورامین

مهدی دادجو, افسانه خدایاری مقدم, هستی اله یاری

مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن), دوره 4 شماره 2 (1402), 1 September 2023,
https://doi.org/10.22037/soren.v4i2.43637

این پژوهش تحت عنوان "بررسی رابطه ی استرس بارداری با خودپنداره ومنبع کنترل زنان باردار شهرستان ورامین "در سال 1402-1401 انجام شد.

هدف از اجرای این پژوهش سنجش میزان استرس در زنان باردار وبررسی رابطه ی این استرس با خودپنداره و منبع کنترل آنان بوده است.جامعه ی پژوهش را زنان باردار شهرستان ورامین و نمونه ی آماری را حدود هفتادوشش نفر از زنانی که به صورت تصادفی به مراکز شبکه های بهداشت این شهرستان مراجعه کردند ،تشکیل داد.

برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی «خودپنداره ی ساراسوت» ،پرسشنامه ی «منبع کنترل راتر» و پرسشنامه ی« استرس دوران بارداری و منابع آن» استفاده شد.

 

جهت تجزیه و تحلیل داده ها علاوه از روش های آمار توصیفی از روش های آمار استنباطی(همبستگی پیرسون)استفاده شد.

 

تحلیل آماری بر روی داده های پژوهش نشان داد که بین اسنرس بارداری و خودپنداره زنان باردار رابطه ی معناداری وجو داشت بین استرس بارداری و منبع کنترل زنان باردار رابطه ی معناداری وجود داشت.

 

بین منبع کنترل و خودپنداره زنان باردار رابطه ی معناداری مشاهده شدهمچنین بین استرس بارداری ومنبع کنترل و خودپنداره ی زنان باردار رابطه وجود داشت.همچنین سایر یافته های این پژوهش نشان دهنده ی این نکته بود که میانگین میزان استرس تجربه شده توسط زنان باردار شهرستان ورامین در حد پایینی بودو منبع کنترل آنان درونی ومیانگین خودپنداره ی آنان نیز در سطح یالایی بود.

شناسایی موانع مشارکت بیماران مولتیپل اسکلروزیس استان خوزستان در فعالیت های ورزشی

asad pirayesh, صدیقه حیدری نژاد, اسماعیل ویسیا

مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن), دوره 4 شماره 2 (1402), 1 September 2023,
https://doi.org/10.22037/soren.v4i2.43779

سابقه و هدف: مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) یک بیماری مزمن مبتنی بر ایمنی و تخریب سیستم عصبی مرکزی است که تصور می‌شود در اثر تعامل عوامل محیطی، ژنتیکی و اپی‌ژنتیکی ایجاد می‌شود. هدف اصلی این تحقیق شناسایی موانع مشارکت بیماران مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) در فعالیت‌های ورزشی در استان خوزستان بود.

روش‌کار: این تحقیق با ماهیت اکتشافی-کاربردی و روش آمیخته کیفی-کمی انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 18 نفر از خبرگان آگاه به موضوع و در بخش کمی شامل کلیه بیماران ام اس در استان خوزستان با تعداد 3300 نفر بود. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان تعیین شد که معادل 344 نفر بود.

ابزار جمع‌آوری داده‌ها در بخش کیفی شامل مصاحبه نیمه‌ساختار یافته بود. طی سه مرحله، تعداد 45 مفهوم، 19 مقوله فرعی و 7 مقوله اصلی استخراج شد. در بخش کمی، ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته بر اساس نتایج مصاحبه‌ها تنظیم شد. پایایی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به مقدار 0.91 تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج نشان دادند که موانع فرهنگی و محیطی، آموزشی و پژوهشی، فردی، مدیریتی و اقتصادی، برنامه‌ریزی و سخت‌افزاری، زمان و روانشناختی از مهم‌ترین موانع مشارکت بیماران ام اس در فعالیت‌های ورزشی هستند.

نتیجه‌گیری: به مسئولین ورزش و سلامت استان توصیه می‌شود با توجه به اولویت‌های شناسایی شده، جهت رفع موانع و افزایش مشارکت بیماران ام اس در فعالیت‌های ورزشی تلاش کنند و از این طریق به بهبود کیفیت زندگی آنان کمک نمایند.

بررسی شایستگی شغلی منابع انسانی شبکه تلویزیونی ورزش و ارائه راهکارهای ارتقای آن

آسیه جعفری, حبیب هنری, مهدی مرادی

مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن), دوره 4 شماره 2 (1402), 1 September 2023,
https://doi.org/10.22037/soren.v4i2.45725

سابقه و هدف: رسانه‌­ها نقش محوری و غیرقابل انکار در توسعه آگاهی و انتقال اطلاعات به بینندگان و تغییر افکار آنها دارند. در اين راستا، به نظر مي­رسد شبكه تلويزيوني ورزش كه حدود 10 سال از عمر آن مي­گذرد نيازمند بررسي و تحليل وضعيت منابع انساني بر اساس اهداف شبكه و همچنين شاخص‌­هاي تدوين شده است. لذا در این پژوهش در پي يافتن پاسخ اين سؤال هستيم كه وضعيت كمي و كيفي منابع انساني شبکه تلويزيوني ورزش چگونه است؟

روش کار: نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شبکه تلویزیونی ورزش صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بود که تعداد آنها 25 نفر تعیین شد. در این پژوهش از پرسشنامه محقق­ ساخته ویژگی­های فردی و پرسشنامه محقق­ ساخته مهارتهای شغلی منابع انسانی استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ­ها با استفاده از آزمون کلموگروف-اسمیرنوف، آزمون t تک گروهی و آزمون همبستگی پیرسون در نرم­افزار آماری SPSS21 انجام شد.

یافته­ ها: وضعیت منابع انسانی از لحاظ شایستگی­های مدیریتی، عمومی، شغلی و اختصاصی (به غیر از زبان انگلیسی) بالاتر از نمره استاندارد بود (001/0>P). نتایج همچنین نشان داد که بین سن، سابقه فعالیت و سطح تحصیلات با شایستگی ­های شغلی رابطه معنی­داری وجود ندارد (05/0<P). اما بین مولفه­ های شایستگی شغلی منابع انسانی رابطه معنی­دار و مستقیمی وجود دارد (001/0>P).

نتیجه ­گیری: با توجه به نتایج، میزان شایستگی­های عمومی، شغلی و اختصاصی منابع انسانی شبكه تلويزيوني ورزش در وضعیت مطلوبی قرار دارد.

تأثیر نوروفیدبک بر حافظه حرکتی و حافظه فضایی

زینب اکبری, زهرا پورآقایی اردکانی, احسان زارعیان

مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن), دوره 4 شماره 2 (1402), 1 September 2023,
https://doi.org/10.22037/soren.v4i2.45753

سابقه و هدف: بسیاری از رشته های ورزشی به اجرای تکنیک­های مختلف و با دقت نیاز دارند و لازم است ورزشکاران و و مربیان در کنار تمرینات جسمانی خود این نیازها را نیز به ­طور بهینه­ ای براورده نمایند و موجب بهبود و تسریع عملکرد شوند. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر تمرینات نوروفیدبک بر حافظه حرکتی و حافظه فضایی انجام شد. 

روش کار: آزمودنی­های این پژوهش 15 نفر دانشجوی دختر ورزشکار با میانگین سنی (2/26±95/2) بودند و با توجه به معیارهای تحقیق و پس از پر کردن پرسشنامه سلامت روان عمومی (GHQ)، که ملاک ورود به آزمایش بود، به‌صورت داوطلبانه و در دسترس انتخاب شدند. ابتدا حافظه حرکتی و حافظه فضایی آزمودنی‌ها به ترتیب توسط آزمون زمان واکنش زنجیره‌ای متناوب و نرم‌افزار کرسی بلاک، سنجیده شد. سپس با استفاده از دستگاه پروکامپ ده کاناله نروفیدبک و نرم‌افزار بیوگراف، پروتکل تمرینی شامل افزایش موج اس ام ­آر (12-15)، سرکوب تتا و بتا در ناحیه Cz و به مدت 10جلسه، هر جلسه 30 دقیقه و دو بار در هفته مداخله تحقیق انجام شد. آزمون‌های یادشده مجدداً به شکل پس‌آزمون تکرار شد. از آزمون t همبسته به‌منظور بررسی تفاوت میان پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شد.

یافته ­ها: یافته‌ها نشان داد تمرینات نوروفیدبک تأثیر معناداری بر حافظه حرکتی (001/=p) و حافظه فضایی (001/0=p) داشت.

نتیجه­ گیری: می­توان نتیجه گرفت با استفاده از تمرینات نوروفیدبک می‌توان عملکرد‌های حافظه را تحت تاثیر قرار داد و حافظه حرکتی و حافظه فضایی را تقویت کرد. با توجه به نقش این دو حافظه در اجرای ماهرانه حرکات  می­توان از این روش در کنار تمرینات روتین ورزشکاران برای بهبود توانایی­های شناختی آنها بهره برد.

هدف مطالعه حاضر تأثيرآموزش مهارتهاي زندگي بر سازگاري(اجتماعي، تحصيلي، عاطفی) فرزندان ایثارگران مقطع دبيرستاني شهر تهران بود. به همین منظور از جامعه مورد نظر که شامل کلیه دانش آموزان پسر و دختر دبیرستان‌های شاهد و عادی بود نمونه‌ای به حجم 100 نفر(25 پسر و 25 دختر برای گروه کنترل و 25 پسر و 25 دختر برای گروه آزمایش) انتخاب شد. مهارت‌های زندگی شامل مهارت‌های ارتباط بين فردي، مهارت‌های حل مسأله و تصميم گيري، مهارت‌های حفظ سلامت و تندرستي ،مهارت‌های رشد هويت و هدف مندي در زندگي برای گروه آزمایش در 12 جلسه آموزش داده شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارتهای زندگی به تقویت سازگاری (تحصیلی، عاطفی و اجتماعی) دانش آموزان گروه آزمایش کمک کرده است.

واژگان کلیدی: ، مهارت‌های زندگی، سازگاری، فرزندان ایثارگران